การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. ศึกษาและพัฒนารูปแบบแหล่งการเรียนรู้ผ่านสภาพแวดล้อมเสมือนจริงบนเมตาเวิร์สสำหรับการศึกษาทางไกลของมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช 2. ประเมินคุณภาพแหล่งการเรียนรู้ผ่านสภาพแวดล้อมเสมือนจริงบนเมตาเวิร์ส และ 3. ศึกษาผลการใช้รูปแบบแหล่งการเรียนรู้ผ่านสภาพแวดล้อมเสมือนจริงบนเมตาเวิร์ส ใช้วิธีการวิจัยแบบผสมผสาน ได้แก่ 1) การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ การวิเคราะห์การจำแนกชนิดข้อมูล การวิเคราะห์เนื้อหา และความถี่เพื่อวิเคราะห์รูปแบบขององค์ประกอบในรูปแบบแหล่งการเรียนรู้ผ่านสภาพแวดล้อมเสมือนจริงบนเมตาเวิร์สสำหรับการศึกษา และ 2) การวิเคราะห์เชิงปริมาณ กลุ่มตัวอย่าง นักศึกษาระดับปริญญาตรี มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ที่ลงทะเบียนเรียน ชุดวิชา 10151 ไทยศึกษา ปีการศึกษา 2566 และมีโทรศัพท์มือถือที่ติดตั้งแอปพลิเคชัน Roblox จำนวน 142 คน วิธีได้มาซึ่งกลุ่มตัวอย่างใช้การเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง เครื่องมือการวิจัยและการเก็บรวบรวมข้อมูล (1) แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้างเพื่อศึกษาความคิดเห็นของผู้เชี่ยวชาญเกี่ยวกับรูปแบบแหล่งการเรียนรู้สำหรับการศึกษาทางไกลบนเมตาเวิร์สของมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช (2) แหล่งการเรียนรู้ผ่านสภาพแวดล้อมเสมือนจริงบนเมตาเวิร์สสำหรับการศึกษาทางไกลของมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช (3) แบบประเมินคุณภาพแหล่งการเรียนรู้ผ่านสภาพแวดล้อมเสมือนจริงบนเมตาเวิร์สสำหรับการศึกษาทางไกลของมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช (4) แบบทดสอบก่อนและหลังเรียนแหล่งการเรียนรู้ผ่านสภาพแวดล้อมเสมือนจริงบนเมตาเวิร์สสำหรับการศึกษาทางไกลของมหาวิทยาลัย สุโขทัยธรรมาธิราช และ (5) แบบประเมินความพึงพอใจที่มีต่อแหล่งการเรียนรู้สำหรับการศึกษาทางไกลบนเมตาเวิร์ส ของมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช สถิติที่ใช้ในการวิจัย การแจกแจงความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน การวิเคราะห์เพื่อเปรียบเทียบค่าเฉลี่ย t-test (matched pairs)
            ผลการวิจัยพบว่า 1. รูปแบบแหล่งเรียนรู้ผ่านสภาพแวดล้อมเสมือนจริงบนเมตาเวิร์ส STOU Metaverse ประกอบด้วย 5 องค์ประกอบ คือ 1) สภาพแวดล้อมการเรียนรู้เสมือนจริง (Virtual Learning Environment)  2) งานที่มอบหมายในเมตาเวิร์ส (Task) 3) ห้องเรียนสำหรับการทำงานร่วมกัน (Class Collaboration) 4) ชุมชนการเรียนรู้ (Community) และ 5) การประเมินผล (Evaluation) 2. ผลการประเมินคุณภาพแหล่งการเรียนรู้เสมือนจริงบนเมตาเวิร์ส รวมจำนวน 15 แหล่งการเรียนรู้ พบว่า ค่าเฉลี่ยคุณภาพของแหล่งการเรียนรู้ผ่านสภาพแวดล้อมเสมือนจริงบนเมตาเวิร์ส มีค่าเท่ากับ 4.70 มีคุณภาพระดับมากที่สุด และ 3. ผลการใช้รูปแบบแหล่งการเรียนรู้ผ่านสภาพแวดล้อมเสมือนจริงบนเมตาเวิร์ส พบว่า 1) ผลการประเมินผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักศึกษาที่ใช้แหล่งการเรียนรู้ผ่านสภาพแวดล้อมเสมือนจริงบนเมตาเวิร์สสำหรับการศึกษาทางไกลของมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช พบว่า คะแนนเฉลี่ยผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ .05 และ 2) ความพึงพอใจของนักศึกษาที่ใช้แหล่งการเรียนรู้ผ่านสภาพแวดล้อมเสมือนจริงบนเมตาเวิร์สสำหรับการศึกษาทางไกลของมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช พบว่า ค่าเฉลี่ยรวมของความพึงพอใจมีค่าเท่ากับ 4.18 มีความพึงพอใจภาพรวมอยู่ในระดับมาก